Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde

Een van de eerste lekkere zomerse dagen van het jaar, met een temperatuurtje van boven de vijfentwintig graden, terwijl honderd knappe natuurkundekoppen zich binnen in het zweet werken met twaalf fysicavragen van het lastigste soort: zo zou je de 19e editie van het Project Interuniversitaire Olympiade Natuurkunde, kortweg PION, kunnen samenvatten.

Auteur: Bart Klarenaar

Om de nationale fysicawedstrijd voor bachelorstudenten op 7 juni van start te laten gaan, waren we met zes commissiegenoten al sinds oktober vorig jaar bezig met de organisatie. We moesten dan ook van alles regelen voordat de vijfentwintig teams van vier bachelorstudenten drie uur lang aan de slag konden gaan met twaalf vraagstukken. Op de grote dag liepen we met een gezonde spanning naar de PION-ontvangstplek. Zoals in de introductie van dit artikel al is geschetst scheen er een lekker zonnetje, dus vond ik het geen probleem dat ik als taak had om buiten te staan om de teams de juiste ingang te wijzen. Terwijl ik in mijn hoofd nog even de rest van de dag doornam, kwamen de deelnemers groepje voor groepje aan op het terrein van de TU Eindhoven. Veruit de meeste teams waren mooi op tijd zodat onze voorzitter voor een volle zaal het PION kon openen en Erik Verlinde, onze openingsspreker, kon introduceren. Verlinde had het niveau van zijn lezing prima aangepast aan een echt natuurkundig publiek. Daarom was deze, met name voor de tweede- en derdejaars, erg gaaf en interessant. Terwijl de deelnemers hierna gingen lunchen, voorzag ik samen met een commissiegenoot de vijfentwintig zaaltjes van genoeg papier en pennen. Dit werk hadden we een beetje onderschat, maar we kregen het op het nippertje af, zodat de opgaven konden worden uitgedeeld en de strijd kon beginnen. Binnen no time waren whiteboards vol gekalkt met alle formules die zeker niet vergeten mochten worden en vormden de teams complete strategieën over wie in welke volgorde de opgaven zou gaan maken. In de tussentijd bereidden wij de nakijkruimte voor. Alle opgaven moesten namelijk ook binnen tweeënhalf uur zijn nagekeken, voordat iedereen naar de stad zou gaan voor het afsluitende diner.

In de after match amuseerden de deelnemers zich onder het genot van een biertje met het bouwen van een katapult om een tennisbal zo ver mogelijk weg te schieten. In het nakijklokaal ging het werk vlotter dan gepland, zodat iedereen de scores ruim op tijd voor het bekendmaken van de uitslag inleverde. Aangezien de hoofdactiviteit van het PION de fysicaopgaven waren, zal ik kort zijn over de uitslag van het katapultbouwen. Honderd natuurkundestudenten kregen het niet voor elkaar om een tennisbal verder weg te schieten dan een treurige anderhalve meter, terwijl het diepterecord even ver was, maar dan de andere kant op. De echte uitslag was een stuk spannender. Nadat de score van ieder team, behalve de top drie, bekend was gemaakt, waren de drie kanshebbers voor de bokaal het Eindhovense derdejaarsteam De Bohrse Banaan, het Delftse gemengdejaarsteam VvTPaktDieWinst en het interuniversitaire eerstejaarsteam Natuurkundeolympiadeteam 2012, gevormd door de studenten die vorig jaar namens Nederland mochten uitkomen voor de internationale vwo-natuurkundeolympiade.

Het Natuurkundeolympiadeteam 2012 ging ervandoor met de respectvolle derde plaats, die ze verdiend hadden door 59 van de 120 punten te scoren. Om de score in perspectief te plaatsen, is het handig om te weten dat in voorgaande edities de winnaars zelden een voldoende hebben gescoord. Om de spanning verder op te bouwen, lieten we eerst het aantal punten van de nummer een en twee zien: 61 en 63 punten, beiden niet ver van de nummer drie vandaan. En toen de bekendmaking van het winnende team: de overmoed van Delft heeft hen geen windeieren gelegd, want VvTPaktDieWinst pakte die winst!Nadat het Delftse team trots de PION-bokaal in ontvangst nam en ieder teamlid een exemplaar van de Feynman Lectures kreeg, was het tijd om de dag af te sluiten bij restaurant Le Connaisseur, in de stad. Toen iedereen genoot van lekker eten en een glas bier, werd er nog een luid applaus ingezet voor de commissie. Dat is toch waar je het uiteindelijk allemaal voor doet.