Artikel
Nederlandse Nobelprijswinnaars
Gepubliceerd: 1 October 2014 12:48
Boekbespreking
Auteur: Hans Muller
Om de zoveel jaar kan het weer: een handzame bundel biografieën van de Nederlandse Nobelprijswinnaars. De auterus Van Calmthout en Reumer volgen het spoor van Sevensma: Nederlandsche Helden der Wetenschap (1946, enig patriottisme was toen gerechtvaardigd), maar kiezen zoals de titel belooft een geografische insteek: de helden zijn, soms met kunst en vliegwerk, naar stad van studie of werk geordend. Zo voert dit boek ons naar Amsterdam (Zeeman, Van der Waals), Utrecht (Eijkman, Bloembergen, Crutzen, Veltman, ’t Hooft), Leiden (Lorentz, Onnes, Einthoven, Niko Tinbergen), Den Haag (Asser, Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens), Rotterdam (Van ’t Hoff, Jan Tinbergen), Groningen (Zernike), Nijmegen (Geim), Maastricht (Debije). Tenslotte vallen Van Heuven Goedhart, Koopmans en Van der Meer in het laatje ‘Verder weg’, hoewel ze studeerden in respectievelijk Leiden, Utrecht/Amsterdam en Delft. Aan het eind van elke biografie wordt met succes gespeurd naar de geboortehuizen, scholen en studentenkamers van de gloriandus en de postzegels en gedenktekens waarmee hij – ja helaas steeds een hij – geëerd wordt.
Lezers van dit blad die zich graag in wetenschapsgeschiedenis verdiepen zullen veel herkennen in de vertellingen over de natuurkundige Nobelprijswinnaars in het korte bestek van deze bundel. Dat neemt niet weg dat het leuk is de heren vlot op rij behandeld te zien. Wist u dat de vader van Jacqueline van der Waals ook dichter was? Maar een parallel trekken tussen de koppels Lorentz/Zeeman en Veltman/’t Hooft en hun meningsverschillen voerde hier te ver. Schrijnend is het nog eens te lezen dat de nominale Nederlander Andre Geim vanwege bureaucratische hinder uit Nijmegen vertrok naar Manchester. Nederland boft maar met hem en Crutzen als Nederlandse Nobelprijswinnaars, want ze zijn elders gevormd en deden hun ontdekkingen in het buitenland. De uitgave kwam tot stand in samenwerking met de KNAW, vandaar het voorwoord van Hans Clevers. Wikipedia/-media blijkt de grootste leverancier van de adequate historische foto’s te zijn geweest. Geef dit prettig leesbare boek als lichte kost cadeau aan vrienden en familie die in wetenschap geïnteresseerd zijn.
Nobel op de kaart. Op zoek naar de Nederlandse Nobelprijswinnaars van vroeger en nu
Martijn van Calmthout en Jelle Reumer
Uitgeverij Lias, 2014
ISBN 978 90 8803 044 4
240 bladzijden
€ 19,95
Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde
Het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde is hét Nederlandstalige vakblad voor natuurkundigen, vol nieuws uit de natuurkunde. Een greep uit de onderwerpen: onderzoek aan de frontlinie, natuurkunde en kunst, onderwijs, bijzondere loopbanen, interviews met prominente wetenschappers en een kijkje in de keuken bij bedrijven. Jaarlijks verschijnt vlak voor de zomer een extra dik themanummer. Leden van de NNV ontvangen het tijdschrift maandelijks.
Speciale editie In het zonnetje
In het zonnetje is de naam van onze speciale editie van 2024. De zon geeft onze planeet warmte, licht, leven – en meer dan genoeg natuurkunde om het eens uitgebreid over te hebben. Dit speciale themanummer werpt licht op deze superster.
Het themanummer In het zonnetje is los te bestellen door een mailtje te sturen aan het NNV-bureau (bureau@nnv.nl), vergeet niet om een verzendadres te vermelden. Het nummer kost 10 euro, inclusief btw en verzendkosten (voor verzenden naar het buitenland rekenen we extra kosten).