Artikel
Sterrenkunde, de oudste wetenschap?
Gepubliceerd: 1 August 2015 12:28
Mensen hebben zich altijd verwonderd over de sterrenhemel en over de vreemde omzwervingen van de maan en de planeten. Duizenden jaren geleden zagen mensen al dat die omzwervingen voorspelbaar waren. Volgens veel commentatoren is sterrenkunde daarmee de oudste wetenschap.
Dat sterrenkunde de oudste wetenschap zou zijn, ligt niet erg voor de hand. Waarom zou wetenschap juist moeten beginnen bij de verre sterrenhemel? Waarom niet dichter bij huis, bijvoorbeeld het bestuderen van planten en dieren, het menselijk lichaam of naburige volkeren? Natuurlijk, sterrenkunde was belangrijk voor tijdrekening en navigatie, maar het is toch moeilijk vol te houden dat sterrenkunde een urgenter (of ouder) probleem vormde dan voedselvoorziening, ziektes en verwondingen of oorlog en vrede. Het antwoord is natuurlijk dat er over die andere zaken wel kennis werd verzameld, maar dit werd om de een of andere reden geen wetenschap genoemd. De uitspraak ‘sterrenkunde is de oudste wetenschap’ zegt meer over wat wij onder wetenschap verstaan dan over sterrenkunde. Wetenschap is kennelijk meer dan alleen ‘kennis’. Wat wetenschappelijke kennis zo bijzonder maakt, is echter niet gemakkelijk aan te wijzen. In de loop van de eeuwen zijn de criteria daarvoor veranderd. Dat is te zien aan de manier waarop over sterrenkunde als wetenschap werd gesproken.
Auteur: David Baneke
Lees het volledige artikel in het augustusnummer van het NTvN.
Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde
Het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde is hét Nederlandstalige vakblad voor natuurkundigen, vol nieuws uit de natuurkunde. Een greep uit de onderwerpen: onderzoek aan de frontlinie, natuurkunde en kunst, onderwijs, bijzondere loopbanen, interviews met prominente wetenschappers en een kijkje in de keuken bij bedrijven. Jaarlijks verschijnt vlak voor de zomer een extra dik themanummer. Leden van de NNV ontvangen het tijdschrift maandelijks.
Speciale editie Beestachtige fysica
Beestachtige fysica is de naam van onze speciale editie van 2023. De mens, biologisch gezien ook een dier, heeft enkele bijzondere eigenschappen. Een opponeerbare duim, die het gebruik van gereedschappen makkelijker maakt, rechtop lopen en de ontwikkeling van spraak. Het stelt ons in staat elk werelddeel te bevolken. Toch hebben (andere) dieren eigenschappen waar wij alleen van kunnen dromen. Wat denk je van dieren die kunnen vliegen of het aardmagnetisch veld kunnen detecteren? We zetten dieren in voor ons eigen bestwil en putten inspiratie uit de natuur voor de ontwikkeling van nieuwe materialen, maar laat je in dit nummer vooral ook verwonderen over de veelzijdige fysica die het dierenleven rijk is.
Het themanummer Beestachtige fysica is los te bestellen door een mailtje te sturen aan het NNV-bureau (bureau@nnv.nl), vergeet niet om een verzendadres te vermelden. Het nummer kost 10 euro, inclusief btw en verzendkosten (voor verzenden naar het buitenland rekenen we extra kosten).