Artikel
Testrit met de ITER-divertor
Gepubliceerd: 1 November 2020 09:27
Zou je een nieuw model auto kopen als de testrit niet langer was dan honderd kilometer? Deze vraag vatte tot voor kort de stand van zaken samen met betrekking tot de uitlaat van de fusiereactor ITER.
Auteur: Tom Morgan
De International Thermonuclear Experimental Reactor (ITER) is een samenwerking tussen 35 landen om ’s werelds grootste tokamak te bouwen, een machine die de technische haalbaarheid van kernfusie als CO2-vrije energiebron aan moet tonen. De reactor maakt gebruik van intense magnetische velden om een donutvormig plasma vast te houden. Verschillende methodes, zoals microgolven, inductie en neutrale deeltjesbundels, verwarmen het plasma tot extreme temperaturen van 150 miljoen °C. Bij deze temperaturen hebben de ionen in het plasma, te weten deuterium en tritium (twee isotopen van waterstof), voldoende energie om bij botsingen samen te smelten, waardoor bij elke reactie enorme hoeveelheden energie vrijkomen. De machine is momenteel in aanbouw in Zuid-Frankrijk en zal volgens de planning in 2025 operationeel worden.
De divertor (figuur 1) is van cruciaal belang voor de onderzoeksdoelen van ITER. Als uitlaatpijp van de fusiereactor verwijdert de divertor afvalproducten zoals helium om het hart van het plasma schoon te houden. Ook heeft de divertor een sleutelrol als het eerste oppervlak waar de plasmarand de reactorwand raakt. Om deze plasmarand te koelen, worden de lokale verhitting en gastoevoer nauwkeurig gecontroleerd. De divertor zelf is zo vormgegeven dat het aankomende plasma zo veel mogelijk wordt gekoeld en uitgesmeerd over een groot oppervlak.
Lees het volledige artikel in het novembernummer van het NTvN.
Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde
Het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde is hét Nederlandstalige vakblad voor natuurkundigen, vol nieuws uit de natuurkunde. Een greep uit de onderwerpen: onderzoek aan de frontlinie, natuurkunde en kunst, onderwijs, bijzondere loopbanen, interviews met prominente wetenschappers en een kijkje in de keuken bij bedrijven. Jaarlijks verschijnt vlak voor de zomer een extra dik themanummer. Leden van de NNV ontvangen het tijdschrift maandelijks.
Speciale editie Beestachtige fysica
Beestachtige fysica is de naam van onze speciale editie van 2023. De mens, biologisch gezien ook een dier, heeft enkele bijzondere eigenschappen. Een opponeerbare duim, die het gebruik van gereedschappen makkelijker maakt, rechtop lopen en de ontwikkeling van spraak. Het stelt ons in staat elk werelddeel te bevolken. Toch hebben (andere) dieren eigenschappen waar wij alleen van kunnen dromen. Wat denk je van dieren die kunnen vliegen of het aardmagnetisch veld kunnen detecteren? We zetten dieren in voor ons eigen bestwil en putten inspiratie uit de natuur voor de ontwikkeling van nieuwe materialen, maar laat je in dit nummer vooral ook verwonderen over de veelzijdige fysica die het dierenleven rijk is.
Het themanummer Beestachtige fysica is los te bestellen door een mailtje te sturen aan het NNV-bureau (bureau@nnv.nl), vergeet niet om een verzendadres te vermelden. Het nummer kost 10 euro, inclusief btw en verzendkosten (voor verzenden naar het buitenland rekenen we extra kosten).