Artikel
Een kritisch punt in de bindingssterkte van cellen
Gepubliceerd: 1 April 2022 11:00
Een volwassen menselijk lichaam bestaat uit ongeveer 3 · 1013 cellen, waarvan 10% toebehoort aan vast weefsel. Deze cellen zijn fysiek aan elkaar gebonden via een proces dat celadhesie wordt genoemd. Door middel van adhesiereceptoren gelegen aan de buitenkant van het celmembraan kan een cel zich aan zijn naburige cellen binden. Uiteraard moet de bindingssterkte van deze adhesiereceptoren groot genoeg zijn, anders zouden we spontaan uiteenvallen in een poeltje individuele cellen. Logischerwijs neemt de totale bindingssterkte toe met het aantal adhesiereceptoren. Maar wat gebeurt er bij veranderingen in de membraanstijfheid zoals bijvoorbeeld waargenomen bij tumorcellen? Kan dit leiden tot een sterkere of zwakkere binding?
Auteur: Kristian Blom
Affiniteit & aviditeit
Voordat we deze vraag kunnen beantwoorden moeten we een onderscheid maken tussen de individuele en totale bindingssterke. De individuele bindingssterkte tussen twee adhesiereceptoren wordt ook wel de affiniteit genoemd (zie figuur 1, linkerkolom). De totale bindingssterkte van een cel met één of meer buren heet de aviditeit (zie figuur 1, rechterkolom). Een hogere affiniteit leidt bij een gelijk aantal gebonden receptoren automatisch tot een hogere aviditeit, maar het tegenovergestelde is niet altijd waar! Veranderingen in de stijfheid van het celmembraan kunnen namelijk de aviditeit van een cel veranderen, zonder daarbij de affiniteit van de adhesiereceptoren te veranderen. Om deze verandering in aviditeit te begrijpen moeten we kijken naar de wisselwerking tussen het celmembraan en de adhesiereceptoren die betrokken zijn bij de binding. We beginnen met het celmembraan.
Lees het volledige artikel in het aprilnummer of bekijk hieronder de pdf.
Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde
Het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde is hét Nederlandstalige vakblad voor natuurkundigen, vol nieuws uit de natuurkunde. Een greep uit de onderwerpen: onderzoek aan de frontlinie, natuurkunde en kunst, onderwijs, bijzondere loopbanen, interviews met prominente wetenschappers en een kijkje in de keuken bij bedrijven. Jaarlijks verschijnt vlak voor de zomer een extra dik themanummer. Leden van de NNV ontvangen het tijdschrift maandelijks.
Speciale editie Beestachtige fysica
Beestachtige fysica is de naam van onze speciale editie van 2023. De mens, biologisch gezien ook een dier, heeft enkele bijzondere eigenschappen. Een opponeerbare duim, die het gebruik van gereedschappen makkelijker maakt, rechtop lopen en de ontwikkeling van spraak. Het stelt ons in staat elk werelddeel te bevolken. Toch hebben (andere) dieren eigenschappen waar wij alleen van kunnen dromen. Wat denk je van dieren die kunnen vliegen of het aardmagnetisch veld kunnen detecteren? We zetten dieren in voor ons eigen bestwil en putten inspiratie uit de natuur voor de ontwikkeling van nieuwe materialen, maar laat je in dit nummer vooral ook verwonderen over de veelzijdige fysica die het dierenleven rijk is.
Het themanummer Beestachtige fysica is los te bestellen door een mailtje te sturen aan het NNV-bureau (bureau@nnv.nl), vergeet niet om een verzendadres te vermelden. Het nummer kost 10 euro, inclusief btw en verzendkosten (voor verzenden naar het buitenland rekenen we extra kosten).