Artikel
Zeevaart zonder gps, hoe deden ze dat vroeger?
Gepubliceerd: 1 July 2022 10:54
Zo, dus jij weet veel over de sterrenhemel? Maar wat nou als je, om wat voor reden dan ook, alleen bent op zee, in een wankel bootje, met een sextant en een zeekaart in je handen. Weet je ook dan genoeg over het heelal om met de sterrenbeelden je weg naar huis te vinden? Geen zorgen: ik ook niet, en ik ben masterstudent sterrenkunde. Om deze kosmische tekortkoming in te halen, heb ik me laten informeren door Wouter Thumann (80) en Jacco Schillemans (23), twee ervaren zeevaarders. Wouter gaf me een masterclass analoge navigatie, Jacco beantwoordde de vraag of die analoge vakkunde nog nuttig is nu we het global positioning system (gps) hebben.
Auteur: Frank Rensen
Als student sterrenkunde leer ik van alles over de kosmos. De kernfusie die een ster doet branden, de chemie in de atmosfeer van Jupiter, de voorwaarden die bepalen of het heelal zal sterven (en hoe). Natuurkunde, scheikunde, wiskunde: het komt allemaal langs – van de minuscule tot de kolossale schaal. Die alomvattendheid is wat veel mensen naar de sterrenkunde trekt. Maar als ik eens kritisch naar mijn studie kijk, zie ik dat er veel informatie over de sterrenhemel ontbreekt: zo heb ik geen enkel college gekregen over hoe, waar en wanneer ik met mijn hobbytelescoop de ringen van Saturnus kan vinden. Dat is niet erg – het is zelfs logisch, want de colleges gaan niet over sterrenkunde als hobby, maar als beroep. Natuurlijk heb je als student sterrenkunde niet alle astronomische kennis in pacht. Ik ben bijvoorbeeld volkomen blind voor wat die ouwe, vertrouwde sterren mij vertellen over mijn locatie op aarde. Als dit ook voor jou geldt, ben je aan het juiste adres: twee echte zeerotten hebben mij het nodige bijgebracht.
Lees het volledige artikel in het julinummer of bekijk hieronder de pdf.
Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde
Het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde is hét Nederlandstalige vakblad voor natuurkundigen, vol nieuws uit de natuurkunde. Een greep uit de onderwerpen: onderzoek aan de frontlinie, natuurkunde en kunst, onderwijs, bijzondere loopbanen, interviews met prominente wetenschappers en een kijkje in de keuken bij bedrijven. Jaarlijks verschijnt vlak voor de zomer een extra dik themanummer. Leden van de NNV ontvangen het tijdschrift maandelijks.
Speciale editie Beestachtige fysica
Beestachtige fysica is de naam van onze speciale editie van 2023. De mens, biologisch gezien ook een dier, heeft enkele bijzondere eigenschappen. Een opponeerbare duim, die het gebruik van gereedschappen makkelijker maakt, rechtop lopen en de ontwikkeling van spraak. Het stelt ons in staat elk werelddeel te bevolken. Toch hebben (andere) dieren eigenschappen waar wij alleen van kunnen dromen. Wat denk je van dieren die kunnen vliegen of het aardmagnetisch veld kunnen detecteren? We zetten dieren in voor ons eigen bestwil en putten inspiratie uit de natuur voor de ontwikkeling van nieuwe materialen, maar laat je in dit nummer vooral ook verwonderen over de veelzijdige fysica die het dierenleven rijk is.
Het themanummer Beestachtige fysica is los te bestellen door een mailtje te sturen aan het NNV-bureau (bureau@nnv.nl), vergeet niet om een verzendadres te vermelden. Het nummer kost 10 euro, inclusief btw en verzendkosten (voor verzenden naar het buitenland rekenen we extra kosten).