Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde

Zeevaart zonder gps, hoe deden ze dat vroeger?

Foto: Unsplash - Jensine Odom

NTvN 90-08

Het augustusnummer is uit!

Lise Meitner

Lise Meitner behoort tot de pioniers van de kernfysica in de eerste helft van de twintigste eeuw. Ze is vooral bekend door de ontdekking van kernsplijting, maar ook als een icoon van vrouwenemancipatie. In het augustusnummer een artikel over haar leven.

Vorige Volgende

Artikel

Zeevaart zonder gps, hoe deden ze dat vroeger?

Gepubliceerd: 1 July 2022 10:54

Zo, dus jij weet veel over de sterrenhemel? Maar wat nou als je, om wat voor reden dan ook, alleen bent op zee, in een wankel bootje, met een sextant en een zeekaart in je handen. Weet je ook dan genoeg over het heelal om met de sterrenbeelden je weg naar huis te vinden? Geen zorgen: ik ook niet, en ik ben masterstudent sterrenkunde. Om deze kosmische tekortkoming in te halen, heb ik me laten informeren door Wouter Thumann (80) en Jacco Schillemans (23), twee ervaren zeevaarders. Wouter gaf me een masterclass analoge navigatie, Jacco beantwoordde de vraag of die analoge vakkunde nog nuttig is nu we het global positioning system (gps) hebben.

Auteur: Frank Rensen

Als student sterrenkunde leer ik van alles over de kosmos. De kernfusie die een ster doet branden, de chemie in de atmosfeer van Jupiter, de voorwaarden die bepalen of het heelal zal sterven (en hoe). Natuurkunde, scheikunde, wiskunde: het komt allemaal langs – van de minuscule tot de kolossale schaal. Die alomvattendheid is wat veel mensen naar de sterrenkunde trekt. Maar als ik eens kritisch naar mijn studie kijk, zie ik dat er veel informatie over de sterrenhemel ontbreekt: zo heb ik geen enkel college gekregen over hoe, waar en wanneer ik met mijn hobbytelescoop de ringen van Saturnus kan vinden. Dat is niet erg – het is zelfs logisch, want de colleges gaan niet over sterrenkunde als hobby, maar als beroep. Natuurlijk heb je als student sterrenkunde niet alle astronomische kennis in pacht. Ik ben bijvoorbeeld volkomen blind voor wat die ouwe, vertrouwde sterren mij vertellen over mijn locatie op aarde. Als dit ook voor jou geldt, ben je aan het juiste adres: twee echte zeerotten hebben mij het nodige bijgebracht.

Lees het volledige artikel in het julinummer of bekijk hieronder de pdf.