Artikel
IM Joan van der Waals
Gepubliceerd: 1 September 2022 13:00
Op 21 juni overleed de nestor van de Nederlandse natuurkunde, Joan Henri van der Waals op de leeftijd van 102 jaar. Bij zijn geboorte op 2 mei 1920 zag het er niet naar uit dat hij zo oud zou worden. Zijn moeder, die bijna ook de honderd haalde, was verzwakt door de Spaanse griep, waardoor hij een maand te vroeg werd geboren. Na zijn middelbare school ging hij natuurkunde studeren in Amsterdam. Toen de oorlog uitbrak deed hij onder leiding van professor Antonius Michels experimenteel onderzoek op het Van der Waals Laboratorium, vernoemd naar Nobelprijswinnaar Johannes Diderik Van der Waals, een broer van zijn overgrootvader. Nadat hij in 1942 had geweigerd de loyaliteitsverklaring te tekenen, dook hij onder en zette zijn studie clandestien voort. Intussen was hij ook actief geworden bij een ondergrondse organisatie die politieke en militaire inlichtingen vergaarde en naar Londen overseinde. Hij werd drie keer opgepakt maar wist iedere keer te ontkomen. Vanwege zijn talenkennis werd hij vlak voor het einde van de oorlog toegevoegd aan de Alsos-missie, die onder leiding stond van de Nederlands-Amerikaanse natuurkundige Samuel Goudsmit, en die tot taak had de vorderingen van Duitsland ten aanzien van de ontwikkeling van een atoombom in kaart te brengen.
Auteur: Rob van der Berg.
Lees het volledige in memoriam in het septembernummer of klik hier voor de pdf.
Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde
Het Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde is hét Nederlandstalige vakblad voor natuurkundigen, vol nieuws uit de natuurkunde. Een greep uit de onderwerpen: onderzoek aan de frontlinie, natuurkunde en kunst, onderwijs, bijzondere loopbanen, interviews met prominente wetenschappers en een kijkje in de keuken bij bedrijven. Jaarlijks verschijnt vlak voor de zomer een extra dik themanummer. Leden van de NNV ontvangen het tijdschrift maandelijks.
Speciale editie Beestachtige fysica
Beestachtige fysica is de naam van onze speciale editie van 2023. De mens, biologisch gezien ook een dier, heeft enkele bijzondere eigenschappen. Een opponeerbare duim, die het gebruik van gereedschappen makkelijker maakt, rechtop lopen en de ontwikkeling van spraak. Het stelt ons in staat elk werelddeel te bevolken. Toch hebben (andere) dieren eigenschappen waar wij alleen van kunnen dromen. Wat denk je van dieren die kunnen vliegen of het aardmagnetisch veld kunnen detecteren? We zetten dieren in voor ons eigen bestwil en putten inspiratie uit de natuur voor de ontwikkeling van nieuwe materialen, maar laat je in dit nummer vooral ook verwonderen over de veelzijdige fysica die het dierenleven rijk is.
Het themanummer Beestachtige fysica is los te bestellen door een mailtje te sturen aan het NNV-bureau (bureau@nnv.nl), vergeet niet om een verzendadres te vermelden. Het nummer kost 10 euro, inclusief btw en verzendkosten (voor verzenden naar het buitenland rekenen we extra kosten).