Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde

Duurzame rekensommen

Foto: Jan van Bizar, Pexels

NTvN 91-11

Het novembernummer is uit!

Gammaflits wijkt af van al zijn voorgangers

Lees in het novembernummer wat voor bijzondere flits sterrenkundigen waarnamen met o.a. de Very Large Telescope (foto: ESO/S. Guisard)

Vorige Volgende

Artikel

Duurzame rekensommen

Gepubliceerd: 1 November 2025 11:12

Auteur: Gerard van der Steenhoven

Het kon geen toeval zijn. In de loop van de zomer kwam ik twee bevriende (en gepensioneerde) hoogleraren tegen en ze bleken beiden – net als ik – in de zomer wat gerekend te hebben aan de opbrengst van een mogelijke thuisbatterij. De zonnecellen liggen bij elk van ons drieën al op het dak en de thuisbatterij biedt de mogelijkheid om een veel groter percentage van de opgewekte zonne-energie in eigen huis te gebruiken. Dat is goed tegen de netcongestie, het reduceert de terugleverkosten en het draagt bij aan de energietransitie. Maar bovenal: het is een leuk fysisch vraagstuk, waarvan ik vermoed dat het snel de weg naar de schoolboeken zal vinden.

Wat is de uitdaging? Zowel de opbrengst van de zonnecellen – waarmee de batterij wordt gevoed – als de hoeveelheid energie die je kunt wegzetten in een huishouden varieert sterk gedurende het jaar. Daarom is alleen al de vraag hoe groot het gewenste opslagvermogen van de batterij moet zijn niet triviaal te beantwoorden – wat leveranciers daar ook over beweren. 
De twee bevriende hoogleraren kwamen dan ook met nogal verschillende resultaten. Je kunt namelijk optimaliseren op het maximale dagelijkse energiegebruik (en daar met je batterij net boven gaan zitten), maar dat is in de winter onzinnig omdat de zonnecellen dan zeer weinig opbrengst hebben. In de zomer is het energieverbruik juist laag (en de opbrengst van de zonnecellen maximaal). Daarbij zijn individuele omstandigheden – zoals het bezit van een elektrische auto of een warmtepomp – ook nogal verschillend. 

De sommetjes leerden ons ook dat het heel belangrijk is om over goede data te beschikken. Hoeveel energie verbruikt een huishouden ’s nachts en overdag in de verschillende seizoenen? Dat kun je goed in beeld brengen met een zogenoemde P1-meter die je direct in de meterkast kunt aansluiten. Met daarnaast de dagelijkse opbrengst van je zonnecellen – zoals je die vindt in de meegeleverde app – kan het rekenen beginnen.

Lees het volledige artikel in het novembernummer of klik hier.

 

Het kon geen toeval zijn. In de loop van de zomer kwam ik twee bevriende (en gepensioneerde) hoogleraren tegen en ze bleken beiden – net als ik – in de zomer wat gerekend te hebben aan de opbrengst van een mogelijke thuisbatterij. De zonnecellen liggen bij elk van ons drieën al op het dak en de thuisbatterij biedt de mogelijkheid om een veel groter percentage van de opgewekte zonne-energie in eigen huis te gebruiken. Dat is goed tegen de netcongestie, het reduceert de terugleverkosten en het draagt bij aan de energietransitie. Maar bovenal: het is een leuk fysisch vraagstuk, waarvan ik vermoed dat het snel de weg naar de schoolboeken zal vinden.
Wat is de uitdaging? Zowel de opbrengst van de zonnecellen – waarmee de batterij wordt gevoed – als de hoeveelheid energie die je kunt wegzetten in een huishouden varieert sterk gedurende het jaar. Daarom is alleen al de vraag hoe groot het gewenste opslagvermogen van de batterij moet zijn niet triviaal te beantwoorden – wat leveranciers daar ook over beweren. 
De twee bevriende hoogleraren kwamen dan ook met nogal verschillende resultaten. Je kunt namelijk optimaliseren op het maximale dagelijkse energiegebruik (en daar met je batterij net boven gaan zitten), maar dat is in de winter onzinnig omdat de zonnecellen dan zeer weinig opbrengst hebben. In de zomer is het energieverbruik juist laag (en de opbrengst van de zonnecellen maximaal). Daarbij zijn individuele omstandigheden – zoals het bezit van een elektrische auto of een warmtepomp – ook nogal verschillend. 
De sommetjes leerden ons ook dat het heel belangrijk is om over goede data te beschikken. Hoeveel energie verbruikt een huishouden ’s nachts en overdag in de verschillende seizoenen? Dat kun je goed in beeld brengen met een zogenoemde P1-meter die je direct in de meterkast kunt aansluiten. Met daarnaast de dagelijkse opbrengst van je zonnecellen – zoals je die vindt in de meegeleverde app – kan het rekenen beginnen.