Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde

Een kleurrijke en flitsende röntgenbron

Smart*Light:Een kleurrijke en flitsende röntgenbron

NTvN 91-12

Het december 2025/ januari 2026 nummer is uit!

Luisteren naar neutrino’s

Lees in het december 2025/ januari 2026 nummer over deze detectoren die in de diepzee gaan luisteren naar neutrino's (foto: Nikhef).

Vorige Volgende

Artikel

Een kleurrijke en flitsende röntgenbron

Gepubliceerd: 1 December 2025 14:30

De eerste fotonen van onze nieuw ontwikkelde compacte röntgenbron zijn vorig jaar gemeten. Met de zogenoemde Smart*Light-bron kunnen we de energie van de röntgenfotonen op continue wijze variëren. Dit biedt mogelijkheden voor experimenten die tot nu toe alleen konden worden uitgevoerd bij grootschalige onderzoeksfaciliteiten, zoals synchrotrons en vrije-elektronenlasers.

Auteurs: Ids van Elk, Coen Sweers, Peter Mutsaers en Jom Luiten

Smart*Light, de röntgenbron
die vorig jaar september zijn
eerste fotonen uitzond, is in
eerste instantie ontwikkeld aan
de Technische Universiteit Eindhoven
om kostbare en kwetsbare kunstwerken
lokaal te kunnen bestuderen. Maar er is
ook interesse in de compacte, heldere en
continu verstelbare röntgenbron vanuit
andere vakgebieden, zoals de halfgeleiderindustrie
en staalproductie.
Sinds de ontdekking van röntgenstraling
in 1895 door Wilhelm Röntgen is
de röntgenbron uitgegroeid tot een
hoeksteen van de medische wereld,
industrie en wetenschap. Met röntgenstraling
kun je meer dan enkel door
materialen heen kijken. Ieder element
heeft bijvoorbeeld zijn eigen karakteristieke
‘röntgenkleur’. Op die manier kun
je de chemische samenstelling binnen in
het materiaal bepalen. Bovendien is het
vanwege de korte golflengte mogelijk
om dit met zeer hoge positienauwkeurigheid
te doen. Door deze unieke
combinatie van eigenschappen zijn
röntgenbronnen nu essentieel voor materiaalinspectie,
medische beeldvorming
en biologisch onderzoek.

Smart*Light, de röntgenbron die vorig jaar september zijn eerste fotonen uitzond, is in eerste instantie ontwikkeld aan de Technische Universiteit Eindhoven om kostbare en kwetsbare kunstwerken lokaal te kunnen bestuderen. Maar er is ook interesse in de compacte, heldere en continu verstelbare röntgenbron vanuit andere vakgebieden, zoals de halfgeleiderindustrie en staalproductie. Sinds de ontdekking van röntgenstraling in 1895 door Wilhelm Röntgen is de röntgenbron uitgegroeid tot een hoeksteen van de medische wereld, industrie en wetenschap. Met röntgenstraling kun je meer dan enkel door materialen heen kijken. Ieder element heeft bijvoorbeeld zijn eigen karakteristieke ‘röntgenkleur’. Op die manier kun je de chemische samenstelling binnen in het materiaal bepalen. Bovendien is het vanwege de korte golflengte mogelijk om dit met zeer hoge positienauwkeurigheid te doen. Door deze unieke combinatie van eigenschappen zijn röntgenbronnen nu essentieel voor materiaalinspectie, medische beeldvorming en biologisch onderzoek.

Lees het volledige artikel in het decembernummer of klik hier.